AktualnościDom Polsko-NiemieckiEcho medialne w języku niemieckimEcho medialne w języku polskimRozmowy o polsko-niemieckiej  kulturze  pamięci Młodzieżowe Pomysły dla Domu Polsko-Niemieckiego

Filmy na temat niemieckiej okupacji Polski podczas II wojny światowej — oferta dla szkół i innych instytucji

W ramach projektu „Miejsce Pamięci i Spotkań z Polską”, powstała  we współpracy z reżyserem Filipem Malinowskim seria filmów edukacyjnych opowiadających o losach okupowanej Polski i jej mieszkańców w czasie II wojny światowej. Filmy, w których świadkowie historii dzielą się swoimi bolesnymi wspomnieniami z czasów niemieckiej okupacji, poruszają różne aspekty okresu wojny. 60-minutowy film dokumentalny „Głosy pamięci” opatrzony jest dodatkowo komentarzami historyka prof. dr. Petera Olivera Loewa, dyrektora Niemieckiego Instytutu Spraw Polskich.

Filmy dostępne są w wersji polskiej i niemieckiej na kanale YouTube Niemieckiego Instytutu Spraw Polskich: https://www.youtube.com/deutschespoleninst/

 „Głosy pamięci. Polska pod niemiecką okupacją“ (60 min)

„Początek wojny“ (12 min) / Wersja 10 min

„Prześladowanie polskich Żydów“ (14 min) / Wersja 10 min

„Okupacja i opór“ (16 min) / Wersja 10 min

„Losy kobiet podczas wojny“ (8 min)

„Deportacje do obozów koncetracyjnych“ (8 min)

„Praca przymusowa“ (9 min)

„Dziedzictwo wojny“ (15 min) / Wersja 10 min

Oferta dla nauczycieli: Chcą Państwo pokazać krótki film w ramach lekcji historii w szkole?

Krótkie filmy edukacyjne powstały przede wszystkim z myślą o młodzieży szkolnej, która swoją wiedzę o II wojnie światowej czerpie z lekcji historii. Zapraszamy nauczycielki i nauczycieli do wykorzystania krótkich filmów tematycznych w ramach lekcji. Wkrótce na naszej stronie znajdą Państwo uzupełniające materiały edukacyjne do filmów (Unterrichtsmodule mit Arbeitsblättern).

Oferta dla instytucji i osób zainteresowanych organizacją pokazu pełnometrażowego filmu dokumentalnego pt. „Głosy pamięci”: Chcieliby Państwo zorganizować pokaz filmu wraz z dyskusją na jego temat?

Zachęcamy do organizacji pokazu filmu dokumentalnego „Głosy pamięci” w Państwa instytucji lub miejscowości. Bardzo zależy nam na tym, aby utrwalone w filmie świadectwo osób, które przeżyły wojnę, trafiło do jak najszerszego grona odbiorców. Jeżeli planują Państwo organizację projekcji filmu, prosimy o kontakt z koordynatorką projektu, Emilią Mansfeld, pod adresem mansfeld@dpi-da.de. Niemiecki Instytut Spraw Polskich służy w ramach swoich możliwości pomocą w organizacji dyskusji na temat filmu i promocji wydarzenia.

Więcej informacji na temat projektu:

Latem 2021 roku Niemiecki Instytut Spraw Polskich, we współpracy z niemieckim MSZ i Ambasadą Niemiec w Warszawie, przeprowadził wywiady ze świadkami inwazji nazistowskich Niemiec na Polskę 1 września 1939 roku. Wywiady stały się częścią filmu na temat Miejsca Pamięci i Spotkań z Polską, który miał swoją premierę 15 września 2021 roku z okazji prezentacji koncepcji Miejsca.

Coraz trudniej o świadków historii, którzy przeżyli II wojnę światową i doświadczyli okupacji w Polsce, którzy opowiedzieć mogą o swoich doświadczeniach z tamtego okresu. Ich relacje są tym samym niezwykle cenne. Niemiecki Instytut Spraw Polskich stworzył we współpracy z reżyserem Filipem Malinowskim kolejne filmy edukacyjne oraz pełnometrażowy film dokumentalny, aby owe świadectwa mogły zostać zachowane dla przyszłych pokoleń i dotarły do szerszej publiczności w Niemczech.

Dzięki dofinansowaniu z Niemieckiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych udało się zrealizować cztery filmy edukacyjne opowiadające o wybuchu II wojny światowej, polskim ruch oporu czy życiu Żydów podczas okupacji hitlerowskiej.

Dofinansowanie z Fundacji Sanddorf-Stiftung pozwoliło na produkcję pełnometrażowego filmu dokumentalnego oraz kilku filmów edukacyjnych dotyczących pracy przymusowej, okresu powojennego czy roli kobiet w okupowanej Polsce. Pełnometrażowy dokument został po raz pierwszy zaprezentowany 1 września 2022 r. w Berlinie podczas wydarzenia upamiętniającego wybuch wojny. Polska premiera filmu odbyła się 15 września 2022 r. w Warszawie.

Chcielibyśmy po krótce przedstawić sylwetki świadków historii, którzy wystąpili w filmach:

Bogdan Bartnikowski, urodził się w Warszawie w 1932 roku, jako ochotnik wziął udział w powstaniu warszawskim i z tego powodu został deportowany do obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau. W 1945 roku został przywieziony do Berlina na roboty przymusowe. Działał w Związku Powstańców Warszawskich. Napisał 23 książki o swoich przeżyciach.


Janusz Maksymowicz, urodził się w Warszawie 27 października 1930 roku. W czasie powstania warszawskiego walczył pod pseudonimem "Janosz" w kompanii szturmowej P-20 Armii Krajowej w dzielnicy Śródmieście. Został zraniony w 1944 r. strzałem w prawy obojczyk —leczono go w szpitalu polowym w warszawskim Śródmieściu. Miał wtedy zaledwie 14 lat.


Witold Lisowski, urodził się w Warszawie 2 października 1932 roku. Brał udział w powstaniu warszawskim, jest pułkownikiem ze stopniem doktora, historykiem, autorem wystaw i publikacji o tematyce historycznej. W latach 1984-1989 był dyrektorem Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie.


Maria Stroińska, urodzona w Warszawie w 1932 roku. Po tym, jak jej ojciec został zastrzelony przez Niemców w czasie powstania warszawskiego, została wywieziona najpierw do obozu w Pruszkowie, później do obozu koncentracyjnego w Ausschwitz, a w 1945 roku do Blankenburga, gdzie do końca wojny przebywała na robotach przymusowych. Maria Stroińska zaangażowana była w działalność stowarzyszenia więźniów.


Anna Stupnicka-Bando, urodzona 23 lutego 1929 r. w Warszawie, w czasie powstania służyła na Żoliborzu w zgrupowaniu ”Żywiciel" pod pseudonimem "Anka". Była pielęgniarką w stacji pogotowia ratunkowego przy ul. Mickiewicza 25. W 1984 roku Anna Stupnicka-Bando i jej matka Janina Stupnicka otrzymały medal „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata” za pomoc Żydom w czasie wojny.


Wanda Traczyk-Stawska, urodzona w Warszawie 7 kwietnia 1927 r., była harcerką Szarych Szeregów i brała udział w Powstaniu Warszawskim pod pseudonimem "Pączek". Była nauczycielką w szkole specjalnej, działaczką społeczną i jest przewodniczącą Społecznego Komitetu Społecznego Cmentarza Powstańców Warszawy.


Leszek Żukowski, urodzony 11 lutego 1929 r. w Kutnie, walczył podczas powstania warszawskiego pod pseudonimem "Antek". Opuścił miasto wraz z ludnością cywilną; jako cywil został wywieziony do obozów koncentracyjnych Flossenbürg i Dachau.


Realizacja filmów była możliwa dzięki wsparciu finansowemu Fundacji Sanddorf oraz Ministerstwa Spraw Zagranicznych Niemiec.